روایتشناسی حدیث «إِنَّ اَللَّهَ خَلَقَ آدَمَ عَلَی صُورَتِهِ» و چگونگی بازتاب آن در متون منثور سنت اول عرفانی

چکیده: موضوع خلقت انسان بر صورت الهی در ادیان مختلف الهی اعمّ از یهود، مسیحیت و اسلام مطرح شده است. این پژوهش در آغاز به بررسی روایت حدیث «إنَّ اللهَ خَلَقَ أدَمَ علی صُورَتِه»، وضعیت سندی و تفسیر آن از دید محدثان شیعه و سنی پرداخته که عواملی ازقبیل: وجود دو روایت صحیح‌السند از میان روایات مختلف، دلایل قرآنی و عقلی، اهمیت توجیه و روشنگری امامان و دانشمندان سبب تقویت سند حدیث و درک درست از معنا و تفسیر آن شده است. سپس چگونگی بازتاب حدیث صورت در متون منثور سنت اول عرفانی در قالب هشت محور اساسی تبیین و تحلیل گردیده است. از دستاوردهای پژوهش، واکاوی مفهوم حدیث صورت است. غرض از خلقت خداگونۀ انسان، وجود ولیّ یا انسان کامل است که حق‌تعالی به‌تمامی در او متجلی شده است و انسان کامل بدان سبب که صورت کامل خداوند است، می‌تواند جامع اسما، افعال و صفات الهی گردد.